Sterkere contractuele positie auteurs en artiesten

Er komt een wettelijke regeling voor het auteurscontractenrecht. Dit versterkt de contractuele positie van artiesten (uitvoerend kunstenaars) en auteurs ten opzichte van exploitanten, bijvoorbeeld uitgevers en producenten. De wijziging gaat naar verwachting in per 1 januari 2013.

Het wetsvoorstel geeft auteurs en uitvoerende kunstenaars de mogelijkheid het contract met de exploitant van hun werk geheel of gedeeltelijk te ontbinden. Denk aan het geval dat de auteur wil dat zijn boek ook digitaal wordt geëxploiteerd en de uitgever (die wel de digitale rechten heeft) daar geen trek in heeft. De regeling verstevigt de contractuele positie van auteurs en uitvoerende kustenaars ten opzichte van hun exploitanten.

Om de exploitatie van het werk, zoals de uitgave van een boek, de vertoning van een filmwerk of de distributie van een muziekwerk, mogelijk te maken, wordt door de maker aan de exploitant exploitatiebevoegdheid verleend. Dit kan door het auteursrecht aan de exploitant over te dragen of door hem voor de openbaarmaking of verveelvoudiging van het werk door middel van een licentie toestemming te verlenen. De auteur is bij deze overeenkomst vaak de zwakkere partij.

Daarom regelt het kabinet dat de maker een recht krijgt op een billijke vergoeding voor het verlenen van exploitatiebevoegdheid. Als een exploitant geld verdient met creatieve prestaties, moet de maker daarvan in redelijke mate meeprofiteren. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap kan op gezamenlijk verzoek van verenigingen van makers en exploitanten de hoogte van de billijke vergoeding vaststellen.

Daarnaast moet de maker een hogere vergoeding kunnen claimen als zijn werk een onverwacht succes blijkt te zijn en de oorspronkelijk overeengekomen vergoeding in geen verhouding meer staat tot de opbrengst voor de exploitant. Een zogeheten bestsellerbepaling. Verder kunnen onredelijke bepalingen in contracten worden vernietigd. Zoals bepalingen die de maker verplichten om al zijn toekomstige werken aan de uitgever over te dragen.

Ook is nieuw dat de belangrijkste makers recht krijgen op een proportionele vergoeding als zij hun rechten overdragen aan de producent van het filmwerk.

Tot slot bevat de wet een grondslag voor een geschillencommissie. Bij problemen tussen makers en exploitanten lijken makers er voor terug te schrikken naar de rechter te stappen. Een efficiënte en laagdrempelige geschillencommissie kan hier een oplossing bieden. Naast individuele makers kunnen ook verenigingen van makers geschillen aan de commissie voorleggen.

Bron: Rijksoverheid.nl en Antwoordvoorbedrijven.nl