Niet alleen in de bouwsector blijken afspraken en voorwaarden uit CAO’s niet meer in beton gegoten (zie het artikel in het FD d.d. 27 mei 2013 met de titel ”Dure CAO’s in de bouw steeds meer onder druk”). Ook in de daaraan gelieerde sector zoals de standbouw- en de tentoonstellingsbranche blijkt steeds meer dat de afspraken, vastgelegd in de toepasselijke CAO Tentoonstellingsbedrijven, zoals over de loonvergoedingen en de uitbetaling van overuren, niet meer werkbaar zijn in de huidige economisch tijd.
Een en ander leidt ertoe dat de reeds onder druk staande prijzen en marges nog verder onder druk komen te staan. Feit van algemene bekendheid is dat alles onder druk uiteindelijk vloeibaar wordt, wat in deze sector absoluut geen positieve ontwikkeling is. Het gevolg is dat Nederlandse standbouwers en/of ondernemers in de tentoonstellingsservice steeds vaker uit de markt worden geprijsd, ondanks dat zij door de internationalisering in deze markt voorheen hun diensten en producten veelvuldig aan de man wisten te brengen, ook voor buitenlandse beurzen of tentoonstellingen. Het komt er kort gezegd op neer dat Nederlandse standbouwers en tentoonstellingsbedrijven in vergelijking met collega’s uit omringende landen te duur zijn geworden.
De situatie is goed vergelijkbaar met de recente discussie over buitenlandse beroepschauffeurs die het werk van de (duurdere) Nederlandse collega’s innamen vanwege het verschil in loonkosten. Naast de (te) hoge loonkosten in de standbouwbranche komt daar nog bij het versterkende element dat door de huidige economisch teruggang überhaupt minder vraag is naar de diensten van standbouwers of tentoonstellingsbedrijven. Als er al een potentiële opdrachtgever zich aandient, dan blijkt dat het te besteden budget aanzienlijk is verminderd. Kortom, standbouwend Nederland moet efficiënter produceren, scherper offreren en kosten besparen in een afnemende markt.
De (te) hoge loonkosten houden direct verband met de omschreven loonkosten- en overwerkurenregeling in de CAO Tentoonstellingsbedrijven. Ik verwijs dienaangaande specifiek naar artikel 8 lid 5 van de CAO Tentoonstellingsbedrijven. In dit artikel van de CAO Tentoonstellingsbedrijven wordt de overurenregeling uitgewerkt, inhoudende dat werknemers in geval van overuren, bijvoorbeeld in het weekeinde of op feestdagen, aanspraak kunnen maken op toeslagen van 50% tot 150% bovenop het gebruikelijke bruto uurloon.
Een dergelijke toeslagenregeling voor overuren is in goede economische tijden goed verdedigbaar. Echter, de huidige economische tijd leidt momenteel tot de noodzaak dat dergelijke regelingen op gepaste wijze ter discussie worden gesteld en dat de inhoud van dergelijke regelingen en toeslagen wordt teruggebracht naar een lager, hedendaags niveau. Het komt aldus aan op flexibiliteit van niet alleen de werkgevers in de standbouwbranche. Ook van de werknemers(-verenigingen) zou een flexibele opstelling verwacht mogen worden. Als in overleg tussen werkgevers en werknemers spreekwoordelijk niet kan worden gedeeld, zal op den duur evenmin kunnen worden vermenigvuldigd.
Anders gezegd, als de huidige stand van zaken ongewijzigd doorgaat op de wijze zoals vastgelegd in de huidige CAO Tentoonstellingsbedrijven, dan verwacht ik een verder groeiende ontslag- en reorganisatiegolf naast de toename van de reeds aanhoudende faillissementen binnen de Nederlandse standbouw- en tentoonstellingsbranche. In mijn optiek dient dit vooruitzicht met de middelen die er zijn afgewend te worden en is nu het momenteel aangebroken voor een ‘wake-up call’.
De eerste mogelijkheid voor standbouwers en tentoonstellingsbedrijven om hun visie en ongerustheid over de overuren- en de toeslagenregeling kenbaar te maken, dient zich aan op 19 juni 2013. Dan organiseert de branchevereniging voor de standbouw- en tentoonstellingsbedrijven (CLC- VECTA) een bijeenkomst, waarbij o.a. het onderwerp over de huidige CAO ter discussie zal worden gebracht. Met de input van die middag zal CLC-VECTA zich hard maken tijdens de onderhandelingen voor de nieuwe CAO Tentoonstellingsbedrijven per 2014. Kortom, standbouwend Nederland neem dit keer zelf plaats op het door CLC-VECTA geboden podium op 19 juni 2013. Geef u op (via www.clcvecta.nl) en laat uw stem horen. Alleen dan bestaat de kans dat daadwerkelijk een structurele verandering in de CAO Tentoonstellingsbedrijven kan worden bereikt.
Auteur: Mr. M.F. Schouten, advocaat arbeidsrecht en CAO-recht, verbonden aan Schouten – Advocaten te Zeist, treedt frequent op voor ondernemers in de standbouw- en tentoonstellingsbranche.
